Ο Αθέατος Εσωτερικός μας Κόσμος.
της Δήμητρας Καραμανώλη
- Τι είναι η Aυτο-παρατήρηση;
- Ζούμε όντως σε 2 κόσμους;
- Αρκούν 10 λεπτά τη μέρα για να αποκτήσουμε επιγνώσεις!
Φανταστείτε ότι βρίσκεστε με έναν φίλο σας σε μια καφετέρια. Στα διπλανά τραπέζια κάθονται και άλλοι άνθρωποι και επικρατεί μια ευχάριστη για εσάς ατμόσφαιρα, πλούσια σε ήχους και εικόνες. Αποφασίζετε να απομακρυνθείτε για λίγο νοητά από αυτόν τον κόσμο των εντυπώσεων και να μεταβείτε σε έναν άλλο κόσμο. Καθώς κάθεστε λοιπόν, προσπαθείτε να παρακολουθήσετε την αναπνοή σας. Αυτή είναι μια διαδικασία που τελείται ανεξάρτητα από τη συνειδητότητά μας, ωστόσο μπορεί να παρατηρηθεί και να ελεγχθεί σε έναν βαθμό. Παρατηρείτε λοιπόν τον αέρα καθώς εισέρχεται στο σώμα σας μέσω της μύτης, δροσίζει τον λαιμό, μπαίνει στους πνεύμονες και σιγά σιγά, πιο ζεστός πια, δραπετεύει από το στόμα. Είναι μια απολαυστική διαδικασία και οι πρώτες απόπειρες ήταν επιτυχείς! Καταφέρατε να επικεντρωθείτε πλήρως στη διαδικασία της αναπνοής! Σε ανύποπτο χρόνο όμως το μυαλό σας αρχίζει να απορροφάται από τους ήχους και τα ερεθίσματα του εξωτερικού κόσμου: τη φωνή του φίλου σας, εικόνες από τους ανθρώπους γύρω σας, σκέψεις για το μέλλον και το παρελθόν, μπορείτε να συμπληρώσετε εσείς τη λίστα😊 με τα αμέτρητα ερεθίσματα που ενεργοποιούν τη σκέψη και κατ’ επέκταση τον συναισθηματικό μας κόσμο καθημερινά.
Το εξωτερικό μας περιβάλλον καθώς και οι σκέψεις μας είναι ισχυρές δυνάμεις και ερεθίσματα. Έχουμε αναπτύξει συχνά αυτόματες αντιδράσεις σ’ αυτά και πολλές φορές απορροφούν τη σκέψη και την ενέργειά μας.
Αυτοπαρατήρηση είναι η απαιτητική τέχνη της προσοχής προς τα μέσα. Είναι μια τέχνη που όταν την ασκήσει κανείς στο επίπεδο της συνήθειας, γίνεται τρόπος ζωής. Το να προσέχει και να παρατηρεί κανείς τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τη σωματικοποίηση των συναισθημάτων του, σαν να στρέφει τον φακό πάνω σε αυτά, χωρίς άσκηση κριτικής και με κατανόηση και δεκτικότητα, αποτελεί μια μεγάλη εξερεύνηση, ένα ταξίδι προς τα μέσα που θα φωτίσει αθέατες πτυχές του χαρακτήρα μας και τυφλά σημεία στα συναισθήματά μας. Οι περισσότεροι άνθρωποι ανταποκρινόμαστε κυρίως σ’ αυτά που βλέπουμε και αντιλαμβανόμαστε από τον εξωτερικό κόσμο. Ανησυχίες και εικόνες για το μέλλον και το παρελθόν απασχολούν τη σκέψη και την προσοχή μας, επηρεάζουν το σώμα μας και την ενέργειά μας καθημερινά.
Εκτός από τον εξωτερικό μας κόσμο, υπάρχει και η εσωτερική μας υπόσταση, που ανυπομονεί να ανακαλυφθεί. Είναι ένα παζλ που σιγά σιγά με κάθε συνειδητοποίηση ή παρατήρηση για τον εαυτό μας, προσθέτουμε και ένα κομμάτι(ή και περισσότερα).
Όταν γινόμαστε ΕΜΕΙΣ το αντικείμενο της παρατήρησής μας, τότε μπορούμε να ανακαλύψουμε κρυμμένα μοτίβα συμπεριφορών και συναισθημάτων που λειτουργούσαν στο υπόβαθρο, να φωτίσουμε λανθάνουσες πεποιθήσεις οι οποίες κατηύθυναν μέχρι τώρα τη ζωή και τις επιλογές μας. Αυτό που χρειάζεται είναι να κάνουμε παύση ,όταν βιώνουμε κάτι ιδιαίτερο και να παρατηρήσουμε πώς ανταποκρίνεται το μυαλό και το σώμα μας σ’αυτό το ερέθισμα.
Ίσως ο εσωτερικός μας κόσμος, παραμένει κρυφός γιατί είναι κάτι που δεν μπορούμε να δούμε, σε αντίθεση με το σώμα, τα μαλλιά μας, τους άλλους ανθρώπους και τον κόσμο που μας περιβάλλει γενικότερα. Αυτό που χρειάζεται λοιπόν είναι να αρχίσουμε να δίνουμε υπόσταση σ’ αυτό που είναι αθέατο σε εμάς, καθώς το τελευταίο επηρεάζει και καθορίζει τον τρόπο που αξιολογούμε όλα τα άλλα, τα εγκόσμια και την αυτοεικόνα μας εν τέλει.
Η Διαδικασία της αυτοπαρατήρησης ενισχύεται με την καταγραφή των γεγονότων και των σκέψεων μας σε ένα ημερολόγιο. Αρκούν 10 λεπτά τη μέρα το πρωί ή το βράδυ πριν τον ύπνο, για να αφιερώσουμε την προσοχή μας σε εμάς τους ίδιους, σε βάθος χρόνου όμως λειτουργεί αθροιστικά και μπορεί να μας αλλάξει τη ζωή!
Σίγουρα αποτελεί προκλητική διαδικασία και προϋποθέτει χρόνο, δέσμευση και ισχυρή θέληση, κυρίως όταν είναι ατομική η προσπάθεια. Δε χρειάζεται όμως να αγωνιζόμαστε μόνοι μας. Ένας Coach με εμπειρία και διαπιστεύσεις είναι σε θέση να ενισχύσει και να επισπεύσει αυτή τη διαδικασία για τον πελάτη του. Κάνει τις σωστές ερωτήσεις που θα εγείρουν τον προβληματισμό και πολλές φορές λειτουργεί σαν καθρέφτης των όσων λέει ο Coachee, προκειμένου ο τελευταίος να αποκτήσει διαυγή εικόνα των αξιών, των πεποιθήσεων και των μοτίβων που τον χαρακτηρίζουν. Είναι το έναυσμα που χρειάζεται ο κάθε άνθρωπος προκειμένου να αποκτήσει τα απαραίτητα γι’ αυτόν εφόδια και ατομικά πια, όταν νιώθει έτοιμος, να πορευτεί δυναμικά στη ζωή με μία ακόμα δεξιότητα στη φαρέτρα του.
Η γνώση του εαυτού είναι η αφετηρία οποιασδήποτε αλλαγής επιθυμούμε να προκαλέσουμε και η αυτοπαρατήρηση είναι το πρώτο βήμα!!! Ας το κάνουμε λοιπόν!!!
Παιχνίδι-αφετηρία της αυτοπαρατήρησης:
- Καθίστε σε ένα ήσυχο μέρος μόνοι σας για 10 λεπτά(ιδανικά όταν ξυπνάτε, πριν σηκωθείτε από το κρεβάτι και ξεκινήσετε τη μέρα σας.
- Κλείστε τα μάτια και για λίγο παρατηρήστε τους εξωτερικούς ήχους, χωρίς να αξιολογήσετε κάποιον ήχο. Είναι απλά ήχοι, θόρυβοι.…
- Παρατηρήστε για λίγο τον ρυθμό και τη διαδικασία της αναπνοής σας. Αφήστε οποιαδήποτε σκέψη περάσει από το μυαλό σας να έρθει και να φύγει, χωρίς να ασκείτε κριτική. Δείτε τις σαν απλούς ‘’θορύβους’’..
- Μόλις νιώσετε αρκετά χαλαροί, σκεφτείτε ένα περιστατικό, ίσως το πιο πρόσφατο, το οποίο σας απασχόλησε.
- Χωρίς να ασκήσετε κριτική και σαν απλοί παρατηρητές κάντε στον εαυτό σας τις εξής ερωτήσεις(θα προχωράτε στην επόμενη μόνο αφού έχετε δώσει απάντηση στην προηγούμενη):
<<Τι με αναστάτωσε;>>
<<Τι σημαίνει αυτό για ’μένα;>>
<<Τι σκέψεις μου προκαλεί;>>
<< Πότε έκανα παρόμοιες σκέψεις;>>
<<Αφορούν στο παρελθόν, το παρόν ή το μέλλον;>>
<<Τι συναισθήματα γεννιούνται από σκέψεις αυτές;>>
<<Σε ποια σημεία του σώματος αισθάνομαι τα συναισθήματα αυτά;>>
<<ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΑΝ ΑΦΑΙΡΕΣΩ ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΤΗΣ ΔΙΝΟΥΝ ΟΙ ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΟΥ;>>
- Καταγράψτε σε ένα ημερολόγιο τι συνειδητοποιήσεις είχατε!
*Δεν πειράζει αν δεν μπορέσετε να απαντήσετε σε όλες. Σιγά σιγά θα εξοικειωθείτε με τη διαδικασία αυτή και θα μπορείτε να εξασκείστε με μεγαλύτερη άνεση. Αρκεί να αφιερώσετε 10 λεπτά τη μέρα!
ENJOY!!!
Life Coaching: Θέτοντας Όρια
της Στέλλας Πλατάνου
Έχω και εγώ τα όρια μου! Πρέπει να βάλεις όρια στα παιδιά, είναι σημαντικό. Δεν βλέπεις πώς σου φέρεται, θα πρέπει κάποια στιγμή να βάλεις κι εσύ τα όρια σου.
Σίγουρα αυτές οι φράσεις κάτι σας θυμίζουν. Συχνά ακούμε πως είναι σημαντικό να έχουμε και να θέτουμε όρια στη ζωή μας. Τι είναι λοιπόν αυτά τα όρια; Γιατί είναι τόσο σημαντικά; Πως τα θέτουμε; Τι γίνεται όταν αυτά παραβιάζονται και πώς το διαχειριζόμαστε;
Για αρκετά χρόνια πίστευα πως ήμουν η μόνη που πάλευε με αυτές τις ερωτήσεις. Τα τελευταία χρόνια όμως,μέσω του Coaching και βοηθώντας πολλούς ανθρώπους, είδα πολλούς να προσπαθούν να δώσουν απαντήσεις σε αυτές ερωτήσεις. Έχω λοιπόν παρακολουθήσει αρκετούς από αυτούς να κάνουν ένα απίστευτο ταξίδι, από το να είναι εξουθενωμένοι, απελπισμένοι και αγχωμένοι, να αλλάζουν σε ανθρώπους αποφασιστικούς, που εμπιστεύονται τον εαυτό τους, που ξέρουν τί θέλουν και χαίρονται τη ζωή τους αφοσιωμένοι σε υγιής σχέσεις.
Τα όρια μας ορίζουν. Ορίζουν ποιοί είμαστε. Είναι μια νοητή γραμμή στην οποία σταματάει η προσωπική μας ευθύνη, ο δικός μας ψυχικός και σωματικός χώρος και αρχίζει η ευθύνη, ο ψυχικός και σωματικός χώρος του άλλου. Αυτή η γραμμή επίσης μας υποδεικνύει που τελειώνει ο δικός μας ψυχικός και σωματικός χώρος και αρχίζει του άλλου. Ορίζει ποιοι είμαστε μέσα στην σχέση μας με τα παιδιά μας, με τον ερωτικό μας σύντροφο, με τους γονείς μας, με τους φίλους μας, με τους συνεργάτες μας, συναδέλφους και εργοδότες. Σκοπός τους είναι η φροντίδα του εαυτού μας και η προστασία του, ώστε να είμαστε σωματικά, συναισθηματικά και ψυχικά υγιείς. Μας βοηθούν να ορίσουμε την ταυτότητά μας και να συνειδητοποιήσουμε για το τι είμαστε υπεύθυνοι και για το τι όχι. Γινόμαστε έτσι ικανοί να πάρουμε αποφάσεις σύμφωνα με τις δικές μας επιθυμίες και όχι μόνο των άλλων.
Ο καθένας από εμάς ξεχωριστά διαμορφώνει την ιστορία της ζωής του από αυτά στα οποία λέει ¨ναι¨ και ¨όχι¨. Τα όρια μας αποτελούνται από τα ¨ναι¨ και τα ¨όχι¨ μας. Αυτά είναι και τα βασικά συστατικά της οριοθέτησης. Φανταστείτε λοιπόν πως κρατάτε στα χέρια σας μια πυξίδα όπου επάνω της υπάρχουν γραμμένες μόνο δύο λέξεις, ¨ναι και ¨όχι¨. Αυτό είναι το βασικό και το μόνο εργαλείο που έχουμε. Το κλειδί όμως για την σωστή οριοθέτηση είναι η ψυχραιμία. Η οριοθέτηση είναι τέχνη. Και όπως κάθε τέχνη κατακτάτε μόνο με την εξάσκηση και την υπομονή.
Για αρκετά χρόνια βρισκόμουν σε μία κατάσταση που δε μου άρεσε καθόλου. Ένας πολύ στενός συγγενής αντιμετώπισε κάποια προβλήματα με τον σύντροφό του. Έτσι τα τηλεφωνήματα προς εμένα ώστε να ενημερωθώ για όλα όσα διαδραματίζονταν, να γίνω εγώ διαμεσολαβητής ή να μεταφέρω κάτι δεν είχαν τελειωμό. Και τα άκουσα όλα, και προσπαθούσα να βοηθήσω. Όσο δύσκολο κι αν ήταν αυτό για εμένα. Ξέρετε για την ενοχή; Η παλιά γνωστή οικογενειακή κατάσταση ενοχής. Όσο χρήσιμη είναι όταν είναι νόμιμη και αυτοεπιβαλλόμενη τόσο και περισσότερο άχρηστη και επιβλαβής γίνεται όταν χρησιμοποιείται ως εργαλείο χειραγώγησης. Αυτή η ενοχή απαιτεί ευθύνη από εσάς για συναισθήματα που δεν είναι δικά σας. Έτσι λοιπόν η ενοχή δεν με άφηνε για πολύ καιρό να ακούσω τα δικά μου συναισθήματα. Και όταν πραγματικά κατάλαβα πόσο κακό μου έκανε, πόσο χρόνο σπαταλούσα, πόσο άγχος με γέμιζε και θυμό, πόσο με επηρέαζε αρνητικά όλο αυτό, είπα το πρώτο όχι. Και συνέβη αυτό που συμβαίνει σε όλους τους ανθρώπους όταν τους λες όχι. Θύμωσε. Αλλά πιο πριν είχα θυμώσει ήδη εγώ. Και ο θυμός είναι ένα καλό καμπανάκι που υποδεικνύει πως πρέπει να αναλάβετε δράση. Εάν αισθάνεστε πικραμένοι, θυματοποιημένοι και κατηγορείται κάτι ή κάποιον γι’ αυτό που συμβαίνει, ίσως ήρθε η ώρα να θέσετε όρια.
Ήταν σαν να βρισκόμουν στη μέση ενός κυκλώνα. Ένιωθα αδύναμη, εκτεθειμένη στην επιρροή των άλλων, στις σκέψεις, στα λόγια, στις πράξεις. Ένιωθα πληγωμένη.Αισθανόμουν την κακομεταχείριση. Δεν ήξερα πως να διαχωρίσω τα δικά μου συναισθήματα από τα δικά της. Θυσίαζα το χρόνο μου, τους στόχους μου, προκειμένου να την ευχαριστήσω.
Γιατί δεν επιβάλουμε τα όρια μας νωρίτερα; Γιατί δεν τα υπερασπιζόμαστε με σθένος; Φοβόμαστε την απόρριψη, την εγκατάλειψη. Αποπροσανατολιζόμαστε και χάνουμε το στόχο μας. Μεγάλο ρόλο όπως είπαμε παίζει και η ενοχή. Εάν κάτι παρόμοιο μου συνέβαινε τώρα σίγουρα θα ήξερα πως να το αντιμετωπίσω. Πλέον συμβουλεύομαι πιο συχνά την πυξίδα μου. Έχω μάθει να την παρατηρώ και σχεδόν κατευθείαν αφουγκράζομαι τι είναι καλό για μένα και τι όχι, τι θέλω και τι όχι, που σταματάει η δική μου ευθύνη και που επιλεγώ εγώ να ξεπεράσω τα όρια μου.
Όπως ανέφερα και πριν ο καθορισμός των ορίων είναι τέχνη. Τα όρια θέτονται πιο αποτελεσματικά όταν είσαι ήρεμος ευγενικός διακριτικός και σταθερός. Εάν προσπαθήσετε να θέσετε όρια με γκρίνια και θυμό δεν θα εισακουστείτε. Και το πιο σημαντικό, μην απειλείται ποτέ με μια συνέπεια την οποία δεν είστε πλήρως προετοιμασμένοι να υποστηρίξετε… αυτό το έμαθα από τα παιδιά μου.
Θέλει πάντα προσοχή όμως να μην πέσεις και στην παγίδα. Χρειάζεται προσοχή ώστε να μην παγιδευτείς στα όρια, να μην γίνουν τείχος γύρω σου. Θέλει μεγάλη προσοχή ώστε να μην χτίσεις ένα φρούριο γύρω σου όπου κανένας δεν θα μπορεί να σε πλησιάσει αλλά ούτε κι εσύ να πλησιάσεις κάποιον, να βγεις έξω. Τα όρια πρέπει να είναι ελαστικά και εύκαμπτα. Να προσαρμόζονται ανάλογα με τις συναισθηματικές μας ανάγκες και τις σχέσεις, παίρνοντας όμως εμείς την ευθύνη και για τα όρια που αποφασίζουμε να θέσουμε αλλά και για τα όρια που αποφασίζουμε να αποσύρουμε.
Σύμφωνα με την αμερικανική εταιρεία αναλύσεων Gallup το 59% από εμάς – δεν πρόκειται να πω ποιοι ακριβώς – υποφέρουμε από υψηλό στρες.Το ποσοστό αυτό είναι μεγάλο. Η έρευνα αυτή έγινε το 2018 σε πάνω από 140 χώρες, όπου οι Έλληνες κατείχαν την πρώτη θέση με κύρια χαρακτηριστικά το άγχος, τον θυμό και την ανησυχία.
Στο coaching βοηθάμε τους ανθρώπους να μετριάσουν και να εξαλείψουν το άγχος από τη ζωή τους. Η αλήθεια είναι όμως πως ο καθορισμός των ορίων είναι λίγο αγχωτικός. Το άγχος αυτό είναι όμως μικρό και λίγο, μπροστά σε αυτά που θα αποκομίσετε. Εξελίσσεστε σε έναν καλύτερο φίλο και σύντροφο γιατί άτομα με υγιή όρια σέβονται και δεν παραβιάζουν την ιδιωτικότητα του άλλου. Αναπτύσσετε την ενσυναίσθηση και την κατανόηση. Αποκτάτε αυτογνωσία μια πολύ σημαντική αρετή. Επικοινωνείτε ουσιαστικά με τον περίγυρό σας με ειλικρίνεια, ξεκάθαρες θέσεις και ακρίβεια. Φροντίζετε τον εαυτό σας γιατί ξέρετε ότι αυτό δεν είναι εγωιστικό. Δεν είναι εγωιστικό να φροντίζετε τον εαυτό σας, εφόσον δεν περιορίζονται οι ανάγκες και οι επιθυμίες των άλλων. Διεκδικείτε τις επιθυμίες και τα θέλω σας.
Τα όρια στηρίζονται στο αξιακό σύστημα του καθενός. Γι’ αυτό και τα όρια και η αυτοεκτίμηση πάνε μαζί. Τα φτωχά όρια είναι σχεδόν πάντα μία αντανάκλαση της χαμηλής αυτοεκτίμησης και το αντίστροφο, και πρέπει να αντιμετωπίσουμε το ένα για να βελτιωθεί το άλλο. Ο όρος αυτοεκτίμηση χρησιμοποιείται για να περιγράψει την συνολική υποκειμενική αξιολόγηση ενός ατόμου για την δική του αξία. Με το να αποδεχτείς τον εαυτό σου όπως είναι και να δουλέψεις επάνω σου, μπορείς να χτίσεις την αυτοεκτίμηση. Αυτό απαιτεί δουλειά και χρόνο. Θα καταλήξετε όμως σε ένα πολύ καλύτερο μέρος από αυτό που βρίσκεστε τώρα. Και τα όρια θα βοηθήσουν στο να προστατέψετε αυτό που έχετε κατακτήσει. Πρέπει λοιπόν να αναγνωρίσετε την δική σας αξία και να την προστατεύσετε. Γιατί αν δεν την προστατεύσετε εσείς δεν θα το κάνει κανείς.
Στις μέρες μας, τώρα και περισσότερο από ποτέ, τώρα που η τεχνολογία μας δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι πρέπει συνεχώς να ασχολούμαστε με όλα, και να τα φτιάχνουμε όλα, πρέπει να γίνουμε προστατευτικοί και προσεκτικοί με τον εαυτό μας. Δεν μπορείτε να τα κάνετε όλα κατά τη διάρκεια μιας πρόκλησης, πρέπει να αποφασίσετε για ποια πράγματα θα είσαστε υπεύθυνοι και για ποια όχι. Κάποια θα πρέπει να μείνουν στην άκρη. Επίσης δεν είμαστε όλοι ειδικοί σε όλα. Αναζητήστε άτομα που έχουν αυτή την εξειδίκευση ώστε να σας βοηθήσουν να αφουγκραστείτε και να δείτε καθαρά την δική σας πυξίδα. Τέλος και το πιο σημαντικό αυξήστε την αυτό φροντίδα σας. Το ξέρω πως ακούγεται τρελό,ειδικά όταν έχεις κάποιον που χρειάζεται την βοήθεια σου, όπως έναν άρρωστο συγγενή, οικογένεια, παιδιά, όταν χρειάζεται πραγματικά να στηρίξεις το σύντροφό σου η όταν η εργασία σου απαιτεί πολλές θυσίες. Αλλά το ίδιο σημαντικό είναι να φροντίζεις και τον εαυτό σου, έτσι ώστε να συνεχίσεις να προσφέρεις με χαρά. Φροντίζοντας τον εαυτό μας είμαστε σε θέση να φροντίσουμε και τους άλλους και γινόμαστε μακροπρόθεσμα στήριγμα για τον εαυτό μας αλλά και για αυτούς που αγαπάμε.